موعود هادی

محمدعلی شاه‌آبادی
نام کامل میرزامحمدعلی شاه‌آبادی
نسب: فرزند آیت الله محمد جواد بیدآبادی
تاریخ تولد: 1292ق ـ 1251ش
زادگاه: محله حسین‌آباد اصفهان،   ایران
محل تحصیل: نجف، قم
محل زندگی: تهران
تاریخ وفات: 1369ق ـ 1328ش
محل وفات: تهران،   ایران
مدفن: حرم عبدالعظیم حسنی
آیت الله محمدعلی بید‌آبادی، فرزند عالم ربانی آیت الله محمد جواد بیدآبادی، فقیه و مجتهد شیعی مشهور به شاه‌آبادی[1] و معروف به فیلسوف فطرت، در سال 1292ق ـ 1251ش در محله حسین‌آباد اصفهان به دنیا آمد.
تحصیل:
پس از تحصیلات مقدماتی و سطح و فراگیری عرفان نظری و فلسفه نزد میرزا هاشم اشکوری، به نجف رفت و مدت هفت سال شاگرد آخوند خراسانی و میرزا محمدتقی شیرازی بود و از این دو تن و سه تن از مراجع دیگر اجازه? اجتهاد گرفت.[2] از سال 1330 تا 1347ق در تهران اقامت گزید و در این مدت به‌ تدریس و امامت جماعت اشتغال داشت. همچنین در این دوران با سید حسن مدرس رابطه? نزدیکی داشت. در ماه‌های آخر اقامت در تهران، در اعتراض به ‌حرکت‌های رضاشاه در حرم عبدالعظیم حسنی متحصن شد و پس از آن به‌ درخواست حائری یزدی به قم عزیمت کرد و در آنجا به تدریس فقه و اصول و عرفان پرداخت. از شاخص ترین شاگردان وی در این زمان سید روح‌الله خمینی بود که به مدت هفت سال متون عرفان نظری را نزد وی فراگرفت. در سال 1354ق دوباره راهی تهران شد و در آنجا به تدریس و اقامه? نماز جماعت پرداخت.
تلاش‌های وی در تهران، موجب زمینه سازی دیگر فعالیت‌ها و حرکت‌هایی شد که توسط روشنفکران مذهبی پس از شهریور 1320 ادامه یافت. وی علاوه بر علم فقه و اصول، بر ریاضیات و علوم غریبه و بنا به قولی زبان فرانسه نیز مسلط بود.
شاگردان:
• سید روح‌الله خمینی
• شهاب‌الدین مرعشی نجفی
• میرزا هاشم آملی
• محمد صادقی تهرانی
• نورالدین اشنی
• محمدرضا طبسی نجفی
• محمد ثقفی تهرانی
آثار:
• شذرات المعارف[3}
• رشحات البحار[4}
• مفتاح السعاده فی احکام العبادة[5}
• حاشیه نجاة العباد[6}
• منازل السالکین[7}
• حاشیه کفایة الاصول آخوند خراسانی
• حاشیه فصول الاصول
• رسالة ‌العقل و الجهل
• تفسیری مشتمل بر توحید، اخلاق و سیر و سلوک
• چهار رساله درباره نبوت عامه و خاصه[8}
وفات:
آیت الله شاه‌آبادی در روز پنج‌شنبه سوم آذر 1328 ـ سوم صفر 1369 در سن 77 سالگی درگذشت و در حرم عبدالعظیم حسنی دفن شد.
پی نوشت:
1. چون منزلش در خیابان شاه‌آباد (جمهوری اسلامی کنونی) تهران بود، به شاه‌آبادی معروف شد.
2. مجله التوحید، ش 66، ص 36 ـ 130؛ مصاحبه مؤلف با محمد شاه‌آبادی فرزند محمدعلی شاه‌آبادی.
3. نام دیگر این کتاب حرام الاسلام است و در ایران چند بار به چاپ رسیده است. این کتاب در دو جلد جبیبی و دوباره مطالب اخلاقی و مبارزه با تهاجم فرهنگی است.
4. به زبان عربی و شامل 3 بخش است: الف: القرآن و العترة. ب: الایمان و الرجعه. ج: الانسان و الفطرة.
5. توضیح المسائل.
6. چنانکه از نام آن بر می‎آید شامل حاشیه‎هایی است که ایشان بر کتاب نجاة العباد استاد بزرگ شیخ محمد حسن صاحب جواهر نوشته است.
7. موضوع این کتاب اخلاق است که در هزار منزل تنظیم شده است.
8. آیینه دانشوران، سید علیرضا ریحان یزدی، به کوشش باقری بیدهندی، ص 185؛ مجله تاریخ و فرهنگ معاصر، ش 5، ص 191 و 192؛ استادزاده، ص 73 و 74.
جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم. گلشن ابرار. ج 2، چ 3، نشر معروف، قم: 1385.